මීටත් වඩා භයානක ම දේ හේතුවාදීන් තමන් 'විද්‍යාව' නියෝජනය කරන බව පවසමින් ඉදිරිපත් කරන්නේත් මේ වන විට නො පිළිගැනෙන, එමෙන් ම විකෘති කළ කරුණු. සංඛ්‍යානයේ සිට භෞතික විද්‍යාව දක්වා අසත්‍ය විෂය කරුණු හේතුවාදීන්ගෙන් ප්‍රසිද්ධ මාධ්‍යයේ කියැවෙනවා. 'මිථ්‍යාවට' විරුද්ධව හඬ නඟන 'විද්‍යාවේ' වීර පුරුෂයින් සේ පෙනී සිටින අයගෙන් නො සැලකිලිමත් ලෙස වැරදි විෂය කරුණු සඳහන් වීම පාසල් සිසුන් ඇතුළු මහජනතාවට ඉතා අහිතකරයි. එමෙන් ම මූලාශ්‍රවලින් තොරතුරු විකෘති කොට උපුටා දැක්වීම, ත්‍රිපිටකය වචන හලා වැරදි ලෙස පරිවර්තනය කරමින් තමන්ට සිතෙන දේ කීම වැනි දේත් තිබෙනවා. මුදල් ගසා කන ජ්‍යෝතිෂ්‍යකරුවන්ගේ වංචා හෙළිදරවු කරන ලෙසින් ම හේතුවාදීන්ගේ වංචා ඔප්පු කිරීමත් අත්‍යවශ්‍ය දෙයක්. අනිත් අතට හේතුවාදීන් 'සත්‍ය' ලෙස පිළිගන්නා දෑත් බුදු දහමට අනුව නම් නියත මිථ්‍යා දෘෂ්ටියක්.
මේ ලිපි ලියැවෙන්නේ 'ජනප්‍රිය රැල්ලේ හේතුවාදයෙන්' ලංකාවේ සංවාද ගලවා ගෙන වඩා පුළුල් මනසකින් මේ දේවල් විමසා බැලෙන සංවාදයන්ට ඉඩ හසර විවර කර දීමට.
මේ ක්‍රියාවේ සන්ධිස්ථානයක් වෙන්නේ, ලංකාවේ හේතුවාදීන් තමන්ගේ ශක්තිමත් පදනම ලෙස සලකන කොවුර්ගේ අභියෝග තාර්කිකව බිඳ හෙළීම. ලංකාවේ සංවාදවල බොළඳ භාවය ඇති වෙන්නේ මේ අභියෝග කේන්ද්‍ර කොටගෙන තිබීම නිසා. මේ අභියෝග ගැන ශාස්ත්‍රීය විග්‍රහයක් කරමින් ඒවායේ බොළඳ, අසාර්ථක හා 'අවිද්‍යාත්මක' බව පෙන්වීම මගේ ඉලක්කය. මේක කිරීමට සුදුසු ම රසවත් ම විදිහ සංවාද ආකෘතිය. මම මේ ආකෘතිය ලබා ගත්තේ මිථ්‍යා මත වපුරන්නකු ලෙස කලක් පීඩාවට ලක්වුණු ගැලීලියෝ ගැලීලිගෙන්. ඔහු ප්‍රතිවිරුද්ධ මත බින්දේ Simplicio හා Salviati අතර සංවාදවලින් . මාත් කොවුර්ගේ දුර්මත බිඳින්න මේ ආකෘතිය යොදා ගන්නවා. මෙතැන් සිට ඉදිරියට එය ප්‍රබන්ධයක ස්වරූපයෙන් .....
ප්‍රබෝධ මගේ හොඳ මිත්‍රයෙක්. ඔහු බටහිර විද්‍යාවත් දර්ශනයනුත් ඉතා හොඳින් හදාරා පසුව මානව විද්‍යාව (Anthropology) ගැන ගවේෂණවල නියැලුණේ ඒ අංශයට ඇති ඉමහත් ආශාවට. මාසෙකට කලින් මගේ ගෙදරදි සිදුවුණු සුහද කතා බහක දී කොවුර් ගැනත් කතා වුණා. කොවුර්ගේ අභියෝග ඉතා අශාස්ත්‍රීය බව ඔහු කීවිට මම පුදුමයෙන් පුදුමයට පත් වුණා. මගේ මිත්‍ර උග්‍ර හේතුවාදියකු වන ගවේෂණාත්මක මාධ්‍යවේදී සහේතු මෙහෙයවන 'මිථ්‍යාවට එරෙහිව' වැඩසටහනට මා ප්‍රබෝධව යොමු කරන්නේ ඔන්න ඔය විදිහට....
සහේතු:
ආයුබෝවන්! දයාබර ප්‍රේක්ෂකයිනි 'මිථ්‍යාව විනිවිද' වැඩසටහනට අද සහභාගී වන්නේ ප්‍රබෝධ එරන්දක මහතා. ඔහු විද්‍යාව හා දර්ශනවාදය ගැන ප්‍රසිද්ධ දේශකයෙක් වගේ ම ප්‍රකට මානව විද්‍යාඥයෙක්. ගුප්ත විද්‍යා හා ජ්‍යෝතිෂ්‍ය ගැන ඔහුගේ අධ්‍යයන ජාත්‍යන්තර කීර්තියක් උසුළනවා. ඔහු ගුප්ත විද්‍යාව ගැන ප්‍රබන්ධ කතා ලිවීමෙන් ඉතා ප්‍රසිද්ධියට පත් වුණා. ප්‍රබෝධ මහතා මේ වැඩසටහනට ගෙන්වූයේ ලංකාවේ හේතුවාදීන්ගේ මිථ්‍යාවට එරෙහි අයෝමය ශක්තිය වන කොවුර්ගේ අභියෝග ගුප්ත විද්‍යාව හා ජ්‍යෝතිෂ්‍ය ගැන ඉතා අසාර්ථක ප්‍රවේශයක් බව ඔහු පවසා තිබූ නිසා. සුවහසක් ප්‍රේක්ෂක ජනතාව විස්මයෙන් බලා සිටි මේ අවස්ථාවට ප්‍රබෝධ මහතා සාදරයෙන් පිළිගන්නවා.
ප්‍රබෝධ: ආයුබෝවන්!
සහේතු: ඔබ වර්තමානයේ දී දරන භූමිකාවට එළඹුණේ කොහොම ද?
ප්‍රබෝධ: ඇත්තෙන් ම මම කුඩා කාලයේ උග්‍ර හේතුවාදියෙක්. මම වෙනස් වුණේ සාපේක්ෂතාවාදය , ක්වොන්ටම් භෞතිකය , අමුර්ත වීජ ගණිතය වැනි දේ විශ්වවිද්‍යාලයේ දී ඉගෙන ගැනීමට ලැබුණු විට. ඇත්තෙන් ම අමුර්ත වීජ ගණිතයේ දී 1+1=2 ද යන්න පවා ප්‍රශ්න කරනවා. බොහෝ සිසුන් පාසල් අධ්‍යාපනයෙන් මෙවැනි දේ අනිවාර්ය සත්‍ය ලෙස පිළිගැනීමට පුරුදු වී සිටින නිසා අමුර්ත වීජ ගණිතය (Abstract Algebra ) හා තාත්වික විශ්ලේෂණය (Real Analysis) වගේ විෂයන්වල දී අසරණ වෙනවා. ඔබ පරම සත්‍ය කියා අදහපු දෙයක් එහෙම නො වෙයි කියද්දී කැලඹිල්ල ආයේ අමුතුවෙන් කියන්න ඕනෑ නෑනේ. 1+1=0 වැනි දෑ විශ්ව විද්‍යාලයේ ගැටළුවලට ලැබුණු විට අපි ඉතා අසරණ වුණා. රියල්, තාත්වික විෂ්ලේෂණය, කිව්වහම අදටත් මගේ මිතුරු විද්‍යාවේදීන්ගේ , ඉංජිනේරුවන්ගේ දෙපා වෙවුළනවා. අන්තිමට ගණන් කටපාඩම් කරලා තමයි විභාගෙට ලියන්නේ බහුතරය. ලකුණු ඉතා අඩුයි. උග්‍ර හේතුවාදියකු වූ මට මේක අනිත් අයටත් වඩා අමාරු වුණා. පස්සේ මම තේරුම් ගත්තා ඔය ලංකාවේ පවතින සරල ප්‍රවේශයෙන් පාසල්වල ඉගැන්වෙන පද්ධතියට විද්‍යාව කියලා ඊට විරුද්ධ අදහස් මෝඩ , මිථ්‍යා කියන එකේ ලොකු අර්බුදයක් තියෙන බව. ඒකට හුරු වීම උසස් අධ්‍යාපනයට තියෙන තීරණාත්මක බාධාවක් . ඒ වගේ ම සාපේක්ෂතාවාදය , ක්වොන්ටම් භෞතිකය වගේ දේ ඔය සාමාන්‍ය රැල්ලෙන් බැලුවොත් ගුප්ත දේ, මිථ්‍යා වගේ පේනවා. මේ වගේ දේ දැඩිව සිත්වල තහවුරු වීම ඉතා අයහපත්.
සහේතු: ඉතිං හේතුවාදියෝ ඉන්නේ ලංකාවේ විතර ද පිටරටත් ඉන්නවා. ඒත් ඒ රටවලින් විද්‍යාඥයෝ බිහි වුණා.
ප්‍රබෝධ: ඉන්නවා. ඒත් ඔය ජනප්‍රිය රැල්ල නෙවෙයි. ඔය rationalism කියන එක බැඳිලා තියෙනවා reason එක්ක. Reason කියලා ඔතන කියන්නේ තර්ක බුද්ධියට. ඕක හේතුවාදයට වඩා බුද්ධිවාදය කියන විදිහටත් පරිවර්තනය වෙන්න ඕනේ. ඇත්තට ම ලංකාවේ හේතුවාදය කියලා තියෙන රැල්ල තියෙන්නේ ඔය දාර්ශනයට ප්‍රතිවිරුද්ධ අන්තයේ. ලංකාවේ ජනප්‍රිය හේතුවාදීන් ගේන බොහෝ තර්ක බුද්ධිවාදයට ප්‍රතිවිරුද්ධ දර්ශනවල එන තර්ක නො පිටින් අල්ලා ගැනීම්. ඇත්තට ම අච්චාරුවක්! හැබැයි ඔය ජනප්‍රිය රැල්ල වරක් බ්‍රිතාන්‍යයේත් ඇවිත් කොච්චර දුර ගියා ද කිව්වොත් ශුද්ධ ගණිතයත් මිථ්‍යාවක් කියලා කියන්න ගත්තා. කේම්බ්‍රිජ්වලින් කප්පාදු කරන්නත් උත්සාහ කළා. G.H. Hardy කියන ගණිතඥයාට ඊට පිළිතුරක් විදිහට ඔහුගේ Mathematicians Apology කියන පොත රචනා කිරීමට පවා සිදු වුණා.
සහේතු: ඔබ ගුප්ත විද්‍යා ගැන ප්‍රබන්ධ කතා ලීවා. ඒ ගැන සඳහන් කළොත්
ප්‍රබෝධ: ඔව්. මම ආතර් සී. ක්ලාක් මහතාගේ විද්‍යා ප්‍රබන්ධ , රයිඩර් හැගාඩ්ගේ කතා රස වින්දා.. පාවුලෝ කොයියෝ වගේ අයගේ මායා සම්ප්‍රදායත් කියෙව්වා. මටත් හිතුණා. ආතර්. සී. ක්ලාක්ගේ කතා වගේ මගේ මේ ක්ෂේත්‍රයේ කතා ගොතන්න.
සහේතු: ඔබ ලංකා හේතුවාදීන්ගේ සංගමයේ ප්‍රවේශය දකින්නේ මොන විදිහට ද?
ඔවුන් පරස්පර කීපෙක හිර වෙලා ඉන්නවා. මුල් ම දේ ඔවුන්ගේ කියවීම බොහෝ දුර්වලයි. දාර්ශනික පොත පත කියවා ඇත්තේ කිහිප දෙනකු පමණක් බව පේනවා. අනික ඔවුන්ගේ ප්‍රධාන විරෝධාකල්පය ප්‍රකාශ වෙන්නේ අදෘශ්‍යමාන කියන වචනයෙන්. අදෘශ්‍යමාන විරෝධය පවතින්නේ හේතුවාදයේ නෙවෙයි අනුභූතිවාදයේ (positivism). අනුභූතිවාදීන් එතැන දී අවංකයි. ඔවුන් ඉලෙක්ට්‍රෝන , ගුරුත්වාකර්ෂණය , අවකාශ-කාලය ආදී අපට අදෘශ්‍යමාන සියල්ල විද්‍යාවේ භාවිත කිරීම බැහැර කරනවා. ලංකාව එක්කත් සම්බන්ධකම් තිබුණු . අර්න්ස්ට් මක් දාර්ශනිකයා ඒ වගේ. දැන් බුද්ධිවාදීන් අදෘශ්‍යමාන යථාර්ථ පිළිගන්නවා. හේතුවාදීන් ගේ සංගමයේ දැවැන්තයින් පිළිගන්න කාල් මාක්ස් ඇහුවේ 'දෘශ්‍යමානය යථාර්ථය නම් ආයෙ විද්‍යාවක් මොකට ද කියලා' . ඒකෙ තේරුම විද්‍යාවේ කාර්යය අදෘශ්‍යමාන වූ යථාර්ථය සොයා ගැනීම බව. බුද්ධිවාදයට පසමිතුරු තවත් දර්ශනයක් වුණු ආනුභවිකවාදයෙන් (Empiricism) තමයි ඔය 'පිළිගන්න නම් කරලා පෙන්නන්න' වගේ අදහස් , මේ අභියෝග ඇවිල්ලා තියෙන්නේ. ඉතිහාසයේ කාලාන්තරයක් ගැටුණු මතවාද දෙකක් මේ.ඇත්තට ම ශුද්ධ නියමාකාරයේ බුද්ධිවාදියාගේ අභියෝගය වෙන්න ඕනේ තර්කයෙන් සනාථ කරන්න කියන එක. ඒත් ලංකාවේ අච්චාරු හේතුවාදයේ ඇහෙන්නේ නැත්තෙ ම ඕක. කරලා පෙන්නන්න කියන කොවුර්ගේ අභියෝග හේතුවාදී සංගමයකින් ආපු එක ම පොඩි පරස්පරයක්. ජනප්‍රිය රැල්ල ශුද්ධ ගණිතයට කීවෙත් මුකුත් කරන්න බෑ කියන එක. එතන දී හාඩි කීවේ කරලා පෙන්වන්න ඕනෙත් නෑ. ගණිතය තියෙන්නේ ගණිතය වෙනුවෙන්. ඒකෙන් කවුරුවත් කියන විදිහට ප්‍රයෝජන පෙන්වන්න ඕනේ නෑ. ඒකට හිතට හරි නැත්නම් සමාවෙන්න . වනචාරියාට සාන්තුවරයා පිස්සෙක් වගේ පේන්න පුළුවන් කියලා.
ලබන සතියට: විද්‍යාවෙන් නො-විද්‍යා බොරු බව පෙන්වීම හේතුවාදයට එකඟ ද හා කොවුර්ගේ අභියෝග එකින් එක.
මීළඟ ලිපියට
- තමලු මලිත්ත පියදිගම
2017 ජූලි 16 ඉරිදා රිවිර
රසවත් ලිපියක්... පොසිටිවිස්ම් ආදී සංකල්ප ගැනත් කෙටියෙන් හෝ විස්තර කළා නම් බොහෝ වටිනවා. මා පෞද්ගලිකව සමහර කරුණු සමඟ එකඟ නැතත් මෙවැනි විෂයන් කතා කිරීම අගය කරනවා. :)
ReplyDelete